شنیدن فقط دریافت صدا نیست، بلکه فرآیندی فعالانه و همدلانه است که درک عمیق‌تری از احساسات و افکار طرف مقابل ایجاد می‌کند. بهبود مهارت‌های شنیداری، کلید اصلی داشتن روابط سالم‌تر و معنادارتر است. در این مقاله، 17 نکته کاربردی برای تبدیل شدن به یک شنونده بهتر در رابطه‌تان ارائه می‌دهیم:

• 💥

  حضور کامل داشته باشید:

  تمام توجه خود را به طرف مقابل معطوف کنید. گوشی موبایل و سایر عوامل حواس‌پرتی را کنار بگذارید.
• 💥

  تماس چشمی برقرار کنید:

  نگاه کردن به چشمان گوینده نشان می‌دهد که به صحبت‌های او اهمیت می‌دهید.
• 💥

  زبان بدن مثبتی داشته باشید:

  سر تکان دهید، لبخند بزنید و به طور کلی نشان دهید که به صحبت‌ها گوش می‌دهید.
• 💥

  سکوت کنید و اجازه دهید طرف مقابل صحبت کند:

  از قطع کردن صحبت گوینده خودداری کنید. به او فرصت دهید تا افکارش را کامل بیان کند.
• 💥

  سوالات باز بپرسید:

  سوالاتی بپرسید که پاسخ‌های مفصل‌تری را به دنبال داشته باشند. مثلا به جای پرسیدن “آیا روز خوبی داشتی؟” بپرسید “امروز چه اتفاقاتی افتاد؟”
• 💥

  گوش فعال داشته باشید:

  به کلمات، لحن صدا و زبان بدن گوینده توجه کنید.
• 💥

  احساسات طرف مقابل را درک کنید:

  سعی کنید خودتان را جای او بگذارید و از دیدگاه او به موضوع نگاه کنید.
• 💥

  بازخورد بدهید:

  با بهره‌گیری از کلمات و عباراتی مانند “متوجه شدم” یا “این خیلی ناراحت کننده به نظر می‌رسد” به طرف مقابل نشان دهید که به صحبت‌های او گوش می‌دهید و احساساتش را درک می‌کنید.
• 💥

  خلاصه‌سازی کنید:

  آنچه را که شنیده‌اید با زبان خودتان خلاصه کنید و از طرف مقابل بپرسید که آیا درست متوجه شده‌اید یا خیر.
• 💥

  از قضاوت کردن خودداری کنید:

  بدون پیش‌داوری به صحبت‌های طرف مقابل گوش دهید.
• 💥

  انتقادپذیر باشید:

  اگر طرف مقابل به شما بازخوردی درباره نحوه شنیدن شما می‌دهد، پذیرای آن باشید و سعی کنید رفتارتان را اصلاح کنید.
• 💥

  به لحن صدا توجه کنید:

  لحن صدا می‌تواند اطلاعات زیادی درباره احساسات طرف مقابل به شما بدهد.
• 💥

  از ارائه راه حل فوری خودداری کنید:

  گاهی اوقات افراد فقط می‌خواهند شنیده شوند و نیازی به راه حل ندارند.
• 💥

  به نکات غیرکلامی توجه کنید:

  زبان بدن، حالات چهره و حرکات دست می‌توانند معانی زیادی را منتقل کنند.
• 💥

  صبور باشید:

  گاهی اوقات صحبت کردن در مورد احساسات می‌تواند زمان‌بر باشد. به طرف مقابل فرصت دهید تا به راحتی صحبت کند.

• 💥

  شنیدن را تمرین کنید:

  هرچه بیشتر تمرین کنید، در شنیدن بهتر می‌شوید.
• 💥

  هدفمندانه گوش کنید:

  قبل از شروع گفتگو، هدف خود را از شنیدن مشخص کنید. آیا می‌خواهید اطلاعات کسب کنید؟ آیا می‌خواهید همدلی نشان دهید؟

با به کارگیری این نکات، می‌توانید به یک شنونده فعال و همدل تبدیل شوید و روابطتان را بهبود بخشید. بهبود مهارت‌های شنیداری، سرمایه‌گذاری ارزشمندی در روابط شماست.

چطور در رابطه‌تان شنونده بهتری باشید؟ 17 نکته کلیدی

1. حضور کامل داشته باشید

وقتی طرف مقابلتان صحبت می‌کند، تمام توجهتان را به او معطوف کنید. تلفن همراهتان را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و از هرگونه عامل مزاحم دوری کنید. حضور فیزیکی کافی نیست؛ حضور ذهنی هم اهمیت دارد. ذهنتان را از افکار پراکنده پاک کنید و تمام تمرکزتان را روی حرف‌های او بگذارید. ارتباط چشمی برقرار کنید. این کار نشان می‌دهد که به حرف‌های او اهمیت می‌دهید و درگیر صحبت هستید. حالت بدنی خود را تنظیم کنید. به سمت او متمایل شوید و از زبان بدن باز استفاده کنید (بازوها را باز نگه دارید و از ضربه زدن با انگشتان خودداری کنید).

2. قضاوت نکنید

در طول صحبت، سعی نکنید حرف‌های او را قضاوت یا ارزیابی کنید. به جای آن، سعی کنید از دیدگاه او به موضوع نگاه کنید. قبل از اینکه طرف مقابل حرفش تمام شود، به هیچ نتیجه‌ای نرسید. اجازه دهید او تمام افکار و احساساتش را به اشتراک بگذارد. از پیش‌داوری‌ها و کلیشه‌ها دوری کنید. به این فکر نکنید که “من می‌دانم او چه می‌خواهد بگوید” یا “این فقط یک بهانه‌است”.

3. فعالانه گوش دهید

گوش دادن فعالانه به معنای صرفاً شنیدن کلمات نیست، بلکه به معنای درک عمیق‌تر پیام طرف مقابل است. از سوالات باز استفاده کنید تا او را تشویق به صحبت بیشتر کنید. به جای سوالاتی که با “بله” یا “خیر” پاسخ داده می‌شوند، بپرسید “چه احساسی داشتی؟” یا “بعدش چه اتفاقی افتاد؟” به زبان بدن او توجه کنید. لحن صدا، حالات چهره و حرکات او می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد احساساتش به شما بدهند.

4. همدلی نشان دهید

سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و احساسات او را درک کنید. همدلی به معنای موافقت با او نیست، بلکه به معنای تلاش برای دیدن دنیا از دیدگاه اوست. از عبارات همدلانه استفاده کنید. مثلاً بگویید: “به نظر می‌رسد خیلی ناراحت بودی” یا “متوجه می‌شوم که چرا عصبانی شدی”. از نصیحت کردن یا حل کردن مشکل او خودداری کنید، مگر اینکه او مستقیماً از شما کمک بخواهد. گاهی اوقات، افراد فقط نیاز دارند که شنیده شوند و احساس کنند که درک می‌شوند.

5. سؤال بپرسید

پرسیدن سؤالات مرتبط و روشنگر، نشان می‌دهد که شما به حرف‌های او اهمیت می‌دهید و سعی دارید موضوع را بهتر درک کنید. از سوالات باز استفاده کنید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید. به جای سوالات محدود، سوالاتی بپرسید که او را تشویق به توضیح بیشتر کنند. از پرسیدن سوالات بی‌ربط یا حواس پرت کننده خودداری کنید. سوالاتتان را با دقت انتخاب کنید تا به او کمک کنید احساسات و افکارش را بهتر پردازش کند.

6. حواس پرتی ها را حذف کنید

در دنیای پر از حواس پرتی امروز، حذف عوامل مزاحم برای یک گفتگوی معنادار ضروری است. تلفن خود را روی حالت بی صدا قرار دهید و آن را از دید خود دور نگه دارید. تلویزیون یا رادیو را خاموش کنید. اگر در یک مکان عمومی هستید، سعی کنید مکانی آرام و ساکت پیدا کنید.

7. صبر داشته باشید

به طرف مقابل فرصت دهید تا حرف هایش را کامل بیان کند، حتی اگر با دیدگاهش موافق نیستید یا احساس می کنید موضوع طولانی شده است. حرف او را قطع نکنید و اجازه دهید ریتم طبیعی صحبت خود را داشته باشد. ممکن است او نیاز به زمان داشته باشد تا احساسات خود را پردازش کند و به بهترین شکل بیان کند. صبر شما نشان می دهد که برای او و حرف هایش ارزش قائل هستید.

8. لحن صدای خود را کنترل کنید

لحن صدای شما می‌تواند تاثیر زیادی بر نحوه دریافت پیام شما داشته باشد. از لحن آرام و دوستانه استفاده کنید. از لحن تحقیرآمیز، انتقادی یا سرزنشگر خودداری کنید.

9. زبان بدن مثبت داشته باشید

زبان بدن شما می‌تواند به اندازه کلماتی که به زبان می آورید مهم باشد. ارتباط چشمی برقرار کنید و لبخند بزنید (در صورت مناسب بودن). به سمت طرف مقابل متمایل شوید و از بازوهای گره خورده خودداری کنید. سر خود را به نشانه تایید تکان دهید.

10. از ارائه راه حل فوری خودداری کنید

بسیاری از افراد فقط می خواهند شنیده شوند و همدلی دریافت کنند، نه راه حل. قبل از ارائه هرگونه راه حل، از طرف مقابل بپرسید آیا به دنبال راه حل است یا فقط می خواهد صحبت کند. حتی اگر راه حلی به نظر شما واضح است، اجازه دهید طرف مقابل خودش به آن برسد. ارائه راه حل فوری می‌تواند باعث شود طرف مقابل احساس کند که شنیده نشده است یا حرف هایش کم اهمیت جلوه داده شده است.

11. به احساسات توجه کنید

به جای تمرکز صرف بر روی حقایق و اطلاعات، به احساسات طرف مقابل توجه کنید. احساسات اغلب مهمترین بخش ارتباط هستند. سعی کنید احساساتی مانند شادی، غم، خشم، ترس و غیره را تشخیص دهید. با نشان دادن همدلی با احساسات طرف مقابل، به او نشان می دهید که او را درک می کنید.

12. از قطع کردن حرف دیگران خودداری کنید

قطع کردن حرف دیگران بی احترامی است و نشان می دهد که شما برای نظرات و حرف های او ارزشی قائل نیستید. به طرف مقابل اجازه دهید حرف هایش را به طور کامل به پایان برساند. حتی اگر با دیدگاهش مخالف هستید، اجازه دهید حرف هایش را بزند و بعد از آن نظر خود را بیان کنید. اگر نیاز دارید حرف او را قطع کنید، حتما عذرخواهی کنید.

13. از تغییر موضوع ناگهانی خودداری کنید

تغییر موضوع ناگهانی می‌تواند نشان دهد که شما علاقه ای به موضوع مورد بحث ندارید. اگر نیاز دارید موضوع را تغییر دهید، به طرف مقابل اطلاع دهید و دلیل آن را توضیح دهید. سعی کنید قبل از تغییر موضوع، به طور کامل به موضوع قبلی پرداخته باشید. تغییر موضوع بدون دلیل می‌تواند باعث شود طرف مقابل احساس کند که شنیده نشده است.

14. سوالات شخصی و نامناسب نپرسید

از پرسیدن سوالات شخصی و نامناسب که ممکن است طرف مقابل را ناراحت کند، خودداری کنید. به حریم خصوصی طرف مقابل احترام بگذارید. قبل از پرسیدن سوالات حساس، با طرف مقابل صحبت کنید و ببینید آیا او تمایلی به پاسخ دادن دارد یا خیر.

15. به تفاوت های فردی احترام بگذارید

هر فردی روش ارتباطی منحصر به فرد خود را دارد. به تفاوت های فردی در لحن صدا، زبان بدن و نحوه بیان احساسات احترام بگذارید. سعی نکنید طرف مقابل را تغییر دهید یا او را مجبور کنید به روشی که شما انتظار دارید ارتباط برقرار کند. پذیرش تفاوت ها کلید یک ارتباط سالم است.

16. بازخورد بگیرید

از طرف مقابل بپرسید که آیا شما شنونده خوبی هستید یا خیر. از او بخواهید که به شما بگوید چگونه می‌توانید شنونده بهتری باشید.

17. تمرین کنید

مهارت های شنیداری را می توان با تمرین بهبود بخشید. هر روز سعی کنید در مکالمات خود فعالانه تر و همدلانه تر گوش دهید. در کلاس های آموزش مهارت های ارتباطی شرکت کنید. با دوستان و خانواده خود در مورد مهارت های شنیداری صحبت کنید و از آنها کمک بگیرید.